Audytor Wewnętrzny ISO a Audytor Wiodący ISO

Czym różni się Audytor Wewnętrzny od Audytora Wiodącego (Zewnętrznego)?

W systemach zarządzania opartych na normach ISO i innych standardach zarządzania kluczową rolę odgrywają audytorzy, którzy przeprowadzają kontrolę zgodności procesów z wymaganiami standardów. Istnieją dwa podstawowe typy audytorów: audytor wewnętrzny oraz audytor wiodący (zewnętrzny). Każdy z nich pełni odmienną funkcję, ma różne uprawnienia i zakres odpowiedzialności.

Audytor wewnętrzny ISO

Audytor wewnętrzny to osoba zajmująca się oceną zgodności procesów wewnątrz organizacji z wymaganiami norm ISO oraz procedurami wewnętrznymi. Może to być pracownik firmy lub niezależny konsultant zatrudniony na potrzeby przeprowadzania audytów mających na celu oceny i doskonalenie procesów, kontrolę wewnętrzną i zarządzanie ryzykiem. Jego głównym zadaniem jest identyfikacja niezgodności, wskazanie obszarów do poprawy oraz zapewnienie skutecznego funkcjonowania systemu zarządzania.

Audyt wewnętrzny jest przeprowadzany regularnie, często raz do roku, choć niektóre organizacje decydują się na częstsze kontrole w zależności od potrzeb. Ważnym aspektem tej roli jest fakt, że audytor wewnętrzny nie może oceniać procesów, za które sam jest odpowiedzialny. Ma to na celu zachowanie bezstronności i obiektywizmu w ocenie funkcjonowania systemu zarządzania.

Po zakończeniu audytu audytor wewnętrzny przedstawia raport, w którym zawiera wyniki kontroli, zalecenia dotyczące poprawy oraz ewentualne niezgodności. Raport jest skierowany do kierownictwa organizacji, które podejmuje decyzje dotyczące wdrożenia działań korygujących i doskonalących.

Audytor wiodący (zewnętrzny)

Audytor wiodący, zwany również audytorem zewnętrznym, to specjalista pracujący na rzecz jednostki certyfikującej lub innej jednostki zewnętrznej. Jest niezależnym ekspert, który przeprowadza audyty zewnętrzne. Jego głównym zadaniem jest ocena, czy organizacja spełnia wymagania normy ISO oraz podjęcie decyzji o przyznaniu, utrzymaniu lub cofnięciu certyfikatu.

Audytor wiodący ISO przeprowadza różne rodzaje audytów, w tym audyty certyfikujące, nadzoru oraz recertyfikacji. Audyt certyfikacyjny jest przeprowadzany w celu przyznania organizacji certyfikatu ISO. Po uzyskaniu certyfikacji firma podlega audytom nadzoru, które sprawdzają, czy utrzymuje zgodność z normą. Co trzy lata przeprowadzany jest audyt recertyfikujący, który ma na celu ponowną weryfikację zgodności i ewentualne odnowienie certyfikatu.

Audytor wiodący jest osobą niezależną od organizacji, co zapewnia jego bezstronność i obiektywizm w ocenie. Może on przewodzić zespołowi audytorów, nadzorując cały proces audytu oraz wydając ostateczne rekomendacje dotyczące certyfikacji. W przeciwieństwie do audytora wewnętrznego, audytor wiodący nie skupia się na wskazywaniu potencjalnych obszarów do poprawy, lecz na potwierdzeniu zgodności organizacji z wymaganiami normy.

Jak zostać Audytorem ISO?
Zobacz

Podstawowe różnice między Audytorem Wewnętrznym a Audytorem Wiodącym

Główną różnicą między audytorem wewnętrznym a audytorem wiodącym jest ich status w organizacji oraz cel prowadzonych audytów. Audytor wewnętrzny pracuje dla firmy lub jest przez nią zatrudniany w celu monitorowania skuteczności wdrożonego systemu zarządzania. Jego działania są ukierunkowane na identyfikację niezgodności i doskonalenie procesów i zarządzania ryzkiem. Z kolei audytor wiodący jest niezależnym ekspertem działającym w imieniu jednostki certyfikującej lub innej jednostki zewnętrznej i ma uprawnienia do wydania rekomendacji dotyczących certyfikacji.

Audytor wewnętrzny skupia się nie tylko na zgodności z normą ISO, ale również na procedurach wewnętrznych firmy. Może rekomendować zmiany, które przyczyniają się do poprawy funkcjonowania organizacji. Audytor wiodący ocenia wyłącznie spełnianie wymagań normy i nie angażuje się w procesy doskonalenia systemu zarządzania.

Bezstronność to ważny aspekt odróżniający obie role. Audytor wiodący jest niezależny i obiektywny, ponieważ nie ma żadnych powiązań z audytowaną firmą. Natomiast audytor wewnętrzny, choć działa zgodnie z zasadą unikania konfliktu interesów, pozostaje częścią organizacji, co może wpływać na jego perspektywę.

Co łączy Audytora Wewnętrznego i Audytora Wiodącego?

Mimo licznych różnic, audytorów wewnętrznych i wiodących łączy kilka kluczowych aspektów. Przede wszystkim obie role wymagają dogłębnej znajomości norm ISO oraz umiejętności analitycznych, aby skutecznie oceniać zgodność procesów z wymaganiami standardów. Obaj audytorzy muszą przestrzegać zasad etyki audytorskiej, takich jak rzetelność, obiektywizm i poufność.

Dodatkowo zarówno audytor wewnętrzny, jak i wiodący przeprowadzają audyty w celu identyfikacji zgodności lub niezgodności oraz dostarczania informacji zarządczej. Ich praca wpływa na doskonalenie systemu zarządzania, choć w różnym zakresie. Obaj również posługują się podobnymi metodami pracy, takimi jak analiza dokumentacji, wywiady z pracownikami oraz obserwacja procesów.

Które normy ISO dotyczą wymagań audytorów?

Normy ISO, takie jak ISO 19011, określają wymagania dotyczące kompetencji audytorów oraz zasad prowadzenia audytów. Audytorzy muszą spełniać określone kryteria dotyczące kwalifikacji, doświadczenia oraz ciągłego doskonalenia zawodowego. Standardy te definiują również zasady planowania, przeprowadzania i dokumentowania audytów, co jest wspólne zarówno dla audytorów wewnętrznych, jak i wiodących. Dodatkowo istotne są normy dotyczące samych wymagań dla systemów zarządzania, jak np. bardzo popularne normy:

• ISO/IEC 17021-1 – określa wymagania dla jednostek certyfikujących systemy zarządzania, w tym kompetencje audytorów prowadzących audyty certyfikacyjne,
• ISO/IEC 17024 – określa wymagania dotyczące certyfikacji osób, w tym audytorów,
• ISO 9001 – zawiera wymagania dotyczące audytów wewnętrznych systemów zarządzania jakością,
• ISO 14001 – dla audytorów oceniających systemy zarządzania środowiskowego,
• ISO 45001 – dla audytorów oceniających systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy,
• ISO/IEC 27001 – dla audytów wykonywanych w systemach zarządzania bezpieczeństwem informacji.

Oba typy audytorów pełnią kluczową rolę w systemie zarządzania. Audytorzy wewnętrzni pomagają organizacjom w doskonaleniu procesów i przygotowaniu do audytów certyfikacyjnych, podczas gdy audytorzy wiodący oceniają zgodność z normą i decydują o przyznaniu certyfikatu. Obie funkcje wzajemnie się uzupełniają, zapewniając skuteczne funkcjonowanie systemów zarządzania w organizacjach.